Τα κάλαντα: Η όμορφη ιστορία του αριστουργήματος του Νικηφόρου Λύτρα

Το γνωστό έργο του Νικηφόρου Λύτρα, που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της νεοελληνικής αγροτικής ηθογραφίας. Ένας πίνακας που μου προκαλεί ιδιαίτερο θαυμασμό και συγκίνηση.

Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν… Αγαπημένη μου συνήθεια αυτών των ημερών, είναι να χαζεύω παλιές οικογενειακές φωτογραφίες και καρτ ποστάλ με ευχές. Ενώ, λοιπόν, κάθομαι με τα παιδιά μου και κοιτάμε τα όμορφα αναμνηστικά, ο γιος μου ξεχωρίζει μία κάρτα. «Αυτή με τα παιδάκια μου αρέσει!» μου λέει με ενθουσιασμό. Πρόκειται για «Τα Κάλαντα». Το γνωστό έργο του Νικηφόρου Λύτρα, που αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της νεοελληνικής αγροτικής ηθογραφίας. Ένας πίνακας που μου προκαλεί ιδιαίτερο θαυμασμό και συγκίνηση.

Ποια είναι η ιστορία του;

O κορυφαίος «ζωγράφος των Χριστουγέννων» – όπως τον αποκαλούν, τον δημιούργησε το 1872, και θεωρείται ένας από τους πιο ξακουστούς πίνακες στην ιστορία της ελληνικής ζωγραφικής. Πρόκειται για μία κορυφαία στιγμή στην ηθογραφική ζωγραφική της χώρας μας. Αποτυπώνει μια ομάδα παιδιών ντυμένα με παραδοσιακά ενδύματα, που κρατούν παραδοσιακά όργανα και λένε τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα σε μια αυλή ενός παλιού αγροτικού σπιτιού.

  Μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Και τα μηνύματα που περνά ο συγκεκριμένος πίνακας είναι πολλά και σημαντικά. Δεν πρόκειται για μια απλή απεικόνιση ενός εθίμου, αλλά για ένα συμβολικό έργο. Καταρχάς, απεικονίζει πέντε παιδιά διαφορετικής καταγωγής και εθνικότητας. Με αυτόν τον τρόπο, ο ζωγράφος υπενθυμίζει το γνήσιο πνεύμα των γιορτών. Το τραγούδι και ο σκοπός του είναι κοινός. Δεν γνωρίζει διακρίσεις και χρώμα. Το μήνυμά του είναι διαχρονικό. Ειδικά για εποχές -όπως αυτή που ζούμε- που επικρατούν αντιλήψεις φανατισμού, ρατσισμού κι εθνικισμού.

Στη δεξιά μεριά του πίνακα βλέπουμε ένα άγαλμα που παραπέμπει στη Νίκη της Σαμοθράκης. Απέναντι και σχεδόν στο ίδιο ύψος με αυτό, στέκεται μια κοινή σκούπα – ή ό, τι απέμεινε από εκείνη. Στο βάθος υπάρχει ένα ξεραμένο δέντρο, δεμένο σ` έναν πάσσαλο για να μην πέσει. Πίσω από έναν τοίχο κρύβεται ένα παιδί που παρατηρεί… Μια μητέρα – που κι εκείνη φορά παραδοσιακή φορεσιά- κρατά στην αγκαλιά της το μωρό της και παρατηρεί τα παιδιά με τη χαρά ζωγραφισμένη στο πρόσωπο της… Το λαμπρό χαμόγελο του μελαμψού τυμπανιστή ξεχωρίζει… Η κάθε λεπτομέρεια αυτού του πίνακα, όπως φαίνεται, εξυπηρετεί ένα σκοπό…

Η επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαριλένα Κασιμάτη αναλύει: «Τα ποιητικότατα Κάλαντα διαφεύγουν με την εσωτερικότητα και την επινόηση του χρόνου στην ελληνικότατη ηθογραφική αυτή σκηνή, από κάθε κοινοτοπία. Τα σύμβολα που εισάγει, χωρίς τυμπανοκρουσίες -το μαρμάρινο θωράκιο της Νίκης, που δένει το σανδάλι της, αλλά ειρωνικά σχεδόν, βαλμένο δίπλα σε μια χορταρένια σκούπα, το γυάλινο ποτήρι με το νερό, που παραπέμπει στην κάθαρση που έρχεται από τα Ελληνόπουλα, που δεν εμφανίζονται ως γραφικά δείγματα μιας γνωστής τυπολογίας φορεσιών, το ξερό, άνυδρο δέντρο που δηλώνει την υφέρπουσα φτώχεια στο πρόσωπο της σκοτεινής μορφής, που μόλις φαίνεται πίσω από τον τοίχο.»

Λίγα λόγια για τον σπουδαίο ζωγράφο…

«Η αγάπη προς το ωραίον είναι η γέφυρα μεταξύ Θεού και ανθρώπου». Νικηφόρος Λύτρας

Θεωρείται ένας από τους πρώτους μεγάλους δασκάλους της ζωγραφικής στην Ελλάδα και από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου στη νεοελληνική ζωγραφική Σπουδάζει αρχικά στο Σχολείον των Τεχνών (1850-1856), τη μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Είναι μαθητής της πρώτης γενιάς δασκάλων του Σχολείου (Φίλιππου Μαργαρίτη και Γεώργιου Μαργαρίτη, Ραφαήλ Τσέκολη, Αγαθάγγελου Τριανταφύλλου, Λουδοβίκου Θείρσιου). Την περίοδο 1860-1865 συνεχίζει τις σπουδές του στην Ακαδημία του Μονάχου. Το 1866 διορίζεται στην έδρα της ζωγραφικής του Σχολείου αντικαθιστώντας τον Σπυρίδωνα Προσαλέντη. Παρόλο που είναι προσκολλημένος πάντα στις αρχές του ακαδημαϊσμού της Σχολής του Μονάχου και ανεπηρέαστος από το ρεύμα των ιμπρεσιονιστών, προτρέπει τους μαθητές του να είναι ανοιχτοί στις νέες τάσεις.

 Ο Νικηφόρος Λύτρας ως καλλιτέχνης και ως δάσκαλος, σημάδεψε την πορεία της νεοελληνικής ζωγραφικής.

Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή
πηγή www.klik.gr

eimaimama.gr 
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

 

Μας το έστειλε η Ευαγγελία 

Ο κοκκινολαίμης, το αηδόνι του χειμώνα

Όπου και αν στρέψει κανείς το βλέμμα του τον χειμώνα θα δει έναν κοκκινολαίμη να δίνει χρώμα στο τοπίο. Στο βουνό, στον κάμπο, στο δάσος, στην παραλία, σε πάρκα και κήπους, ακόμη και σε χαραμάδες. Θα τον δει να κινείται με τα μικρά, αλλά ψηλά σε σχέση με το σώμα του, πόδια ανασηκώνοντας με χαρακτηριστικό τρόπο την ουρά του.

    «Στολίδι» του χειμώνα, έρχεται στην Ελλάδα από τη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, για να ξεχειμωνιάσει. Στις αρχές της Άνοιξης φτερουγίζει και πάλι για βορειότερες περιοχές. Εντούτοις, όπως αναφέρει ο δασολόγος και συνεργάτης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κ. Παναγιώτης Λατσούδης έχει παρατηρηθεί ότι ένα με δύο ζευγάρια παραμένουν στην καρδιά της Αθήνας, στον Εθνικό Κήπο και λίγα ακόμη στα βόρεια προάστια καθώς και σε περιοχές της χώρας με μεγαλύτερο υψόμετρο.
     Το λατινικό όνομα του είδους είναι Erithacus rubecula και προέρχεται από το ελληνικό όνομα Ερύθακος. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, ο Ερύθακος ήταν ένα πουλί του χειμώνα το οποίο το καλοκαίρι μεταμορφωνόταν σε κοκκινούρη. Σήμερα ωστόσο οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι ο κοκκινούρης είναι άλλο είδος που επισκέπτεται τη χώρα μας τους θερινούς μήνες. Απλώς η άφιξή του συμπίπτει με την αναχώρηση του κοκκινολαίμη για τον βορρά.
     Ιδιαίτερα μοναχικό είδος, ο κοκκινολαίμης, ή καλογιάνος όπως είναι ένα από τα πολλά λαϊκά του ονόματα, γίνεται καχύποπτος κυρίως τον χειμώνα. Κι αυτό για να μη χρειάζεται να μοιρασθεί την τροφή του με άλλους. Ούτε καν τη σύντροφο που πέρασαν μαζί το περασμένο καλοκαίρι δεν θέλει κοντά του. 

     Το χειμωνιάτικο κελάηδημά τους (είναι πιο μελαγχολικό από εκείνο του καλοκαιριού), τόσο του αρσενικού όσο και του θηλυκού, αποτελεί, όπως αναφέρει ο κ. Λατσούδης, μια σαφή δήλωση: 

«Μην πλησιάσει κανένας άλλος κοκκινολαίμης στην περιοχή μου γιατί θα λογαριαστούμε!».

Το αηδόνι του χειμώνα, αν και ιδιαίτερα μικρό σε μέγεθος (δεν ξεπερνά τα 14 εκατοστά) γίνεται ιδιαίτερα επιθετικό όταν απειλείται ο ζωτικός του χώρος και τα αποθέματα της τροφής που θα τον κρατήσουν στη ζωή τους κρύους μήνες του χρόνου.
     «Ο κοκκινολαίμης ιδρύει όλο το χρόνο επικράτειες, τις οποίες υπερασπίζεται σθεναρά από εισβολείς και διεκδικητές, έτσι θα ακούσουμε το τραγούδι του όλο το χρόνο. Το παράδοξο όμως είναι ότι το χειμώνα κελαηδά και το θηλυκό που επιθυμεί και αυτό να έχει μια αποκλειστικά δική του επικράτεια! Έτσι, σε κάθε θέση βλέπουμε συνήθως μόνο ένα Κοκκινολαίμη, εκτός από την αναπαραγωγική περίοδο», λέει η υπεύθυνη δράσεων ευαισθητοποίησης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας κυρία Ρούλα Τρίγκου.
     Πάντως, χάρις του τολμηρού του χαρακτήρα όλοι μπορούν να δουν κατά την περίοδο του χειμώνα έναν κοκκινολαίμη. Αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα και αγαπητά μικροπούλια. Κελαηδά το χειμώνα έναν από τους μελωδικότερους και μελαγχολικότερους σκοπούς.
     Εξαιτίας της ιδιαίτερης συμπεριφοράς του, αλλά και της ομορφιάς του, έχει γίνει «ήρωας» σε πλήθος παιδικών βιβλίων, ελληνικών και ξένων και έχει εμπνεύσει μεγάλους Έλληνες ποιητές όπως τον Γεώργιο Δροσίνη, τον Ηλία Βενέζη και τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη. Χαρακτηριστική η πρώτη στροφή του ποιήματος του Βαλαωρίτη «Ο Καλογιάννος»:

«Μὴ μὲ ρωτᾷς ποῦθ᾿ ἔρχομαι, μὴ μὲ ρωτᾷς ποῦ τρέχω
πατρίδα ἐγὼ δὲν ἔχω
παρὰ τοῦ βάτου τ᾿ ἄγριο, τ᾿ ἀγκαθερὸ κλαρί.
Μὲ δέρνει τ᾿ ἀνεμόβροχο, εἶμαι φτωχὸ πουλί,
Ὁ λόγκος τὸ παλάτι μου, καὶ βιό μου εἶν᾿ ἡ χαρά,
πετῶ, κορνιάζω ξέγνοιαστος οσῶχω τὰ φτερά».

Βασιλιάς των πουλιών κατά την παράδοση
     Η λαϊκή παράδοση τον θέλει βασιλιά των πουλιών. Σύμφωνα με ένα λαϊκό παραμύθι από το Αγρίνιο μια φορά τα πουλιά ζητούσαν βασιλιά και ο Θεός τους είπε ότι τη θέση θα πάρει εκείνος που θα πετάξει ψηλότερα. Τα περισσότερα πουλιά δεν ήθελαν να συμμετέχουν σε έναν άνισο αγώνα διότι γνώριζαν ότι θα κέρδιζε ο αετός. Μόνον ο καλόγιαννος επέμενε.
     Έτσι όταν ο αετός πέρασε όλα τα πουλιά στο ύψος φώναξε: «Ποιος μπορεί να πετάξει ψηλότερα από μένα;» Και ο καλόγιαννος, που είχε κρυφτεί στη ράχη του, φτερουγίζοντας λίγο ψηλότερα φώναξε: «Εγώ». Έτσι έγινε βασιλιάς των πουλιών.

Πώς να γίνετε «φίλος» με έναν κοκκινολαίμη
Το λεπτό ράμφος του κοκκινολαίμη προδίδει την προτίμησή του στα έντομα, αλλά τρέφεται και με καρπούς. Κατά την περίοδο του χειμώνα τα πουλιά χρειάζονται πλούσια τροφή που θα τους δώσει ενέργεια ώστε να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες καιρικές συνθήκες. Τότε μπορείτε να τοποθετήσετε στον κήπο σας επιτραπέζιες ταΐστρες με ξηρούς καρπούς όπως ηλιόσπορους, βρώμη, κ.ά. καθώς και με φρούτα όπως μήλα και αχλάδια. Οι κοκκινολαίμηδες της περιοχής σας θα τα εκτιμήσουν δεόντως!

πηγή

Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι

Είναι δυνατόν η οικογενειακή γαλήνη να καταρρέει στο όνομα της παρέας;

Μήπως ο γαλήνιος οικογενειακός μικρόκοσμος ταράζεται κάθε φορά που το μικρό σας επιστρέφει απ' το σχολείο; 

«Μαμά, ο Άγγελος έχει τηλεόραση στο δωμάτιό του και μένει ξύπνιος μέχρι αργά... Η Ελένη τρώει γαριδάκια κάθε μέρα στο σχολείο... Ο Βασίλης έχει σκύλο και ηλεκτρικό πατίνι... όλοι οι συμμαθητές μου έχουν ipad...» 

Μα, είναι δυνατόν ολόκληρο το οικογενειακό κατεστημένο να καταρρέει στο όνομα της παρέας; Κι όμως, είναι μοιραίο να συμβεί!
Ομάδα αναφοράς!
Μέχρι πρότινος τα πρότυπά του ήταν ο μπαμπάς, η μαμά και ο... Batman ή η Μουλάν (ή η Έλσα)! 
Ξαφνικά τα μόνα πρόσωπα που θαυμάζει είναι οι φίλοι του, τους οποίους θέλει οπωσδήποτε να ικανοποιεί, ακόμα κι όταν έχουν παράλογες απαιτήσεις. 
Πώς μπορείτε να το βοηθήσετε να αποφύγει τις παγίδες;

Το παιδί προσχολικής ηλικίας, μέσα στην ομάδα των συνομηλίκων του εξασφαλίζει συντρόφους για παιχνίδι. Από τα έξι όμως και μετά η ομάδα των συνομηλίκων είναι κάτι περισσότερο από ομάδα παιχνιδιού είναι και ομάδα αναφοράς, μέσα από την οποία το παιδί αναζητά πρότυπα συμπεριφοράς. Γύρω μάλιστα στα επτά, και συνήθως μέχρι τα εννέα, η αξία των φίλων γίνεται ακόμη πιο σημαντική. Γι' αυτό, συνήθως τα μικρά επιμένουν στη θέσπιση κανόνων που θα πρέπει πιστά να τηρούν όλα τα μέλη της ομάδας.

Τα παιδιά σ' αυτή τη φάση είναι τόσο ανασφαλή, που νιώθουν ασφάλεια μόνο όταν ντύνονται ή συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Μέσα σ' ένα τέτοιο πλαίσιο αλληλεπίδρασης, το παιδί αποκτά γνώσεις και δεξιότητες, αντιμετωπίζει καταστάσεις και δοκιμάζει τις δυνάμεις του. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο επηρεάζεται, αλλά προσπαθεί και να επηρεάσει!

Πάνω απ' όλα ψυχραιμία!

Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν περισσότερο απ' όσο θα έπρεπε για το γεγονός ότι το παιδί επηρεάζεται από τους φίλους του. «Δεν μ' ενδιαφέρει τι κάνει ο Βασίλης στο σπίτι του», ίσως έχετε ήδη ακούσει τον εαυτό σας να φωνάζει, «σ'αυτό το σπίτι θα κάνουμε αυτό που λέω εγώ!» Κι όμως! Η πίεση των συνομηλίκων δεν είναι πάντα αρνητική. 

Αντίθετα, θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή η νέα διάσταση στις κρίσεις του παιδιού είναι απαραίτητο στοιχείο για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη, η οποία μάλιστα θα το βοηθήσει να εισέλθει πιο ομαλά στην εφηβεία. Είναι μια υγιής διαδικασία, που αφορά την προσπάθεια διαφοροποίησης από τους γονείς. 

Και να πώς μπορείτε να χειριστείτε την κατάσταση:

- Φροντίστε να δίνετε εξηγήσεις

Το παιδί, σ' αυτή τη φάση, τις περισσότερες φορές αντιγράφει πρότυπα συμπεριφοράς χωρίς να προλάβει να τα επεξεργαστεί με βάση τη λογική. Γι' αυτό, φροντίστε, πριν ξεστομίσετε ένα αυθαίρετο «όχι», να εξηγήσετε γιατί αρνείστε κάτι.

- Δείξτε ενδιαφέρον

Μη διακωμωδείτε ή αδιαφορείτε για κάτι που το παιδί θεωρεί τραγικό, π.χ. το γεγονός ότι τσακώθηκε με το φίλο του. Είναι σημαντικό το παιδί να καταλάβει ότι ενδιαφέρεστε για το πώς αισθάνεται.

- Μην καβγαδίζετε για ασήμαντους λόγους

Δείξτε στο παιδί ότι κάποιοι κανόνες μπορεί να αναπροσαρμοστούν -πράγμα που σίγουρα θα εκτιμήσει-, παραμένοντας όμως αμετάπειστοι σε θέματα που θέλετε οπωσδήποτε να μείνουν όπως είναι.

- Ανοίξτε το σπίτι

Τα παιδιά θέλουν να παίξουν και να διαβάσουν μαζί. Δώστε τους την ευκαιρία να το κάνουν και μην ξεχνάτε ότι, όσο καλύτερα γνωρίζετε τους φίλους του, τόσο πιο εφησυχασμένοι θα νιώθετε.

- Δώστε το καλύτερο δυνατό παράδειγμα

Μπορεί να νομίζετε ότι δεν σας θαυμάζει πια, όμως εξακολουθείτε να είστε το πιο δυνατό πρότυπο για εκείνο.

Τι μπορεί να βοηθήσει;

Μερικά σημαντικά πράγματα που μπορούν να εξισορροπήσουν την επιρροή των συνομηλίκων πάνω στα παιδιά σας είναι τα εξής:

- Ένα πλούσιο «πρόγραμμα»

Όσο λιγότερο χρόνο διαθέτει το παιδί στην ομάδα των συνομηλίκων, τόσο πιο μειωμένη είναι η τάση του να αντιγράψει τη συμπεριφορά των άλλων παιδιών. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απομονώσετε το παιδί. Όμως, ένα γεμάτο πρόγραμμα, ιδιαίτερα με δραστηριότητες που το συναρπάζουν, μπορεί να βοηθήσει.

- Ουσιαστική σχέση με τους γονείς

Όσο περισσότερο ποιοτικό χρόνο περνά το παιδί με τους γονείς του, τόσο περισσότερο επηρεάζεται από πρόσωπα του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα να είναι μικρότερη η επιρροή των συνομηλίκων του.

- Όσο περισσότεροι οι φίλοι, τόσο το καλύτερο

Κανονίζοντας παιχνίδι με τα παιδιά φίλων σας το Σαββατοκύριακα ή με το παιδάκι της διπλανής πόρτας τις καθημερινές τα απογεύματα, το παιδί μαθαίνει να μην είναι τόσο εξαρτημένο από τους συμμαθητές του.

- Τα χόμπι είναι σημαντικά!

Η συμμετοχή σε οργανωμένες δραστηριότητες, όπως σπορ, μουσική, χορός, τέχνες, εξασφαλίζουν στο παιδί ποικίλες ευκαιρίες για ανάπτυξη της αυτονομίας, των ταλέντων και της προσωπικότητάς του.

Προσέξτε τις παρεμβάσεις σας

Οι περισσότεροι γονείς υιοθετούν ακραία αντιμετώπιση σε ό,τι αφορά τις παρέες των παιδιών τους. 

Είτε παρεμβαίνουν δραστικά λέγοντας «Δεν θέλω να κάνεις παρέα μ' αυτό το παιδί» ή απέχουν εντελώς, με τη δικαιολογία ότι το παιδί πρέπει να μάθει να τα βγάζει μόνο του πέρα με τις φιλίες του. 

Στην πραγματικότητα, η πιο σωστή στάση είναι να παρακολουθείτε διακριτικά και προσεχτικά. 

Η παρέμβαση του γονιού είναι σημαντική, προκειμένου να εξηγήσει στο παιδί τι είναι σωστό και τι όχι όταν αισθάνεται μπερδεμένο, περνώντας του μηνύματα όπως ότι...
... δεν χρειάζεται να είναι με όλους στενός φίλος.
... πρέπει να είναι ευγενικό, προσέχοντας να μην πληγώνει τα συναισθήματα των άλλων.
... η μοναδικότητά του είναι ένα στοιχείο που του δίνει αξία.

Θέλω να φορέσω αυτό!!!

Από εκεί λοιπόν που ο μικρός σας δεν έδινε δεκάρα για το τι θα φορέσει, ξαφνικά σας ζητάει φαρδιές βερμούδες και καπελάκι τζόκεϊ! Κι όσο για τη μικρή σας, τα ρούχα είναι μόνιμη πηγή στρες κάθε πρωί που ετοιμάζεται. Είναι ένα ακόμα σημάδι ότι μεγαλώνουν, που ισοδυναμεί με βήμα στην ανεξαρτησία. Το ντύσιμο είναι ένα κεφάλαιο δύσκολο (ειδικά για τα κορίτσια μετά τα οκτώ), γιατί η φιλία αρχίζει να προσδιορίζεται από το στυλ των μαλλιών, τα ρούχα και γενικά την εμφάνιση, καθώς δημιουργούνται οι πρώτες κλίκες. Όσο για το δικό σας ρόλο, σεβαστείτε την άποψη του παιδιού, όμως παρακολουθήστε το από κοντά. 

Πιο συγκεκριμένα, φροντίστε να...
... το παίρνετε μαζί σας όταν ψωνίζετε, αφήνοντας να σας υποδείξει τα ρούχα που προτιμά.
... βάζετε όρια στις επιλογές του με βάση την ηλικία του.
... δίνετε έμφαση στην επιλογή διαφορετικών ρούχων για διαφορετικές περιστάσεις.
... να μην επιμένετε να φορά κάποια ρούχα, αν δεν θέλει (γιατί να το κάνετε δυστυχισμένο;).
... να το κάνετε να αισθάνεται όμορφο και ξεχωριστό για τα φυσικά του χαρακτηριστικά ή για τις ικανότητες και τα επιτεύγματά του.
____________________

Βάσω Μακαρώνη, ψυχολόγος - παιδοψυχολόγος

imommy.gr
antikleidi.com

Αχ, αυτές οι παρέες του! Προσοχή στους χειριστικούς φίλους!

Μέχρι πρότινος τα πρότυπά του ήταν ο μπαμπάς, η μαμά και ο… Σπάιντερ μαν

Ξαφνικά τα μόνα πρόσωπα που θαυμάζει είναι οι φίλοι του, τους οποίους θέλει οπωσδήποτε να ικανοποιεί, ακόμα κι όταν έχουν παράλογες απαιτήσεις. Πώς μπορείτε να το βοηθήσετε να αποφύγει τις παγίδες;

Μήπως ο γαλήνιος οικογενειακός μικρόκοσμος ταράζεται κάθε φορά που το μικρό σας επιστρέφει απ’ το σχολείο; 

Ο Κίμωνας έχει τηλεόραση στο δωμάτιό του και μένει ξύπνιος μέχρι αργά… Η Αναστασία τρώει γαριδάκια κάθε μέρα στο σχολείο… Ο Χρήστος έχει σκύλο και ηλεκτρικό πατίνι… Η μισή τάξη έχει ηλεκτρονικό υπολογιστή… και ποιος στο καλό είναι ο Ξενοφώντας;

Μα, είναι δυνατόν ολόκληρο το οικογενειακό κατεστημένο να καταρρέει στο όνομα της παρέας; 

Κι όμως, είναι μοιραίο να συμβεί!

Ομάδα αναφοράς!

Το παιδί προσχολικής ηλικίας, μέσα στην ομάδα των συνομηλίκων του εξασφαλίζει συντρόφους για παιχνίδι. Από τα έξι όμως και μετά η ομάδα των συνομηλίκων είναι κάτι περισσότερο από ομάδα παιχνιδιού· είναι και ομάδα αναφοράς, μέσα από την οποία το παιδί αναζητά πρότυπα συμπεριφοράς. Γύρω μάλιστα στα επτά, και συνήθως μέχρι τα εννέα, η αξία των φίλων γίνεται ακόμη πιο σημαντική. Γι’ αυτό, συνήθως τα μικρά επιμένουν στη θέσπιση κανόνων που θα πρέπει πιστά να τηρούν όλα τα μέλη της ομάδας. Τα παιδιά σ’ αυτή τη φάση είναι τόσο ανασφαλή, που νιώθουν ασφάλεια μόνο όταν ντύνονται ή συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο αλληλεπίδρασης, το παιδί αποκτά γνώσεις και δεξιότητες, αντιμετωπίζει καταστάσεις και δοκιμάζει τις δυνάμεις του. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο επηρεάζεται, αλλά προσπαθεί και να επηρεάσει!

Πάνω απ’ όλα ψυχραιμία!

Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν περισσότερο απ’ όσο θα έπρεπε για το γεγονός ότι το μικρό επηρεάζεται από τους φίλους του. «Δεν μ’ ενδιαφέρει τι κάνει ο Χρίστος στο σπίτι του», ίσως έχετε ήδη ακούσει τον εαυτό σας να φωνάζει, «σ’αυτό το σπίτι θα κάνουμε αυτό που λέω εγώ!» Κι όμως! Η πίεση των συνομηλίκων δεν είναι πάντα αρνητική. Δεν σημαίνει ότι το παιδί σας σύντομα θα καπνίζει με τους φίλους του τσιγάρα!

Αντίθετα, θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή η νέα διάσταση στις κρίσεις του παιδιού είναι απαραίτητο στοιχείο για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη, η οποία μάλιστα θα το βοηθήσει να εισέλθει πιο ομαλά στην εφηβεία. Είναι μια υγιής διαδικασία, που αφορά την προσπάθεια διαφοροποίησης από τους γονείς. Και να πώς μπορείτε να χειριστείτε την κατάσταση:

• Φροντίστε να δίνετε εξηγήσεις

Το παιδί, σ’ αυτή τη φάση, τις περισσότερες φορές αντιγράφει πρότυπα συμπεριφοράς χωρίς να προλάβει να τα επεξεργαστεί με βάση τη λογική. Γι’ αυτό, φροντίστε, πριν ξεστομίσετε ένα αυθαίρετο «όχι», να εξηγήσετε γιατί αρνείστε κάτι.

• Δείξτε ενδιαφέρον

Μη διακωμωδείτε ή αδιαφορείτε για κάτι που το παιδί θεωρεί τραγικό, π.χ. το γεγονός ότι τσακώθηκε με το φίλο του. Είναι σημαντικό το παιδί να καταλάβει ότι ενδιαφέρεστε για το πώς αισθάνεται.

• Μην καβγάδιζετε για ασήμαντους λόγους

Δείξτε στο παιδί ότι κάποιοι κανόνες μπορεί να αναπροσαρμοστούν -πράγμα που σίγουρα θα εκτιμήσει-, παραμένοντας όμως αμετάπειστοι σε θέματα που θέλετε οπωσδήποτε να μείνουν όπως είναι.

• Ανοίξτε το σπίτι

Τα παιδιά θέλουν να παίξουν και να διαβάσουν μαζί. Δώστε τους την ευκαιρία να το κάνουν και μην ξεχνάτε ότι, όσο καλύτερα γνωρίζετε τους φίλους σας, τόσο πιο εφησυχασμένοι θα νιώθετε.

• Δώστε το καλύτερο δυνατό παράδειγμα

Μπορεί να νομίζετε ότι δεν σας θαυμάζει πια, όμως εξακολουθείτε να είστε το πιο δυνατό πρότυπο για εκείνο.

Τι μπορεί να βοηθήσει;

Μερικά σημαντικά πράγματα που μπορούν να εξισορροπήσουν την επιρροή των συνομηλίκων πάνω στα παιδιά σας είναι τα εξής:

• Ένα πλούσιο «πρόγραμμα»

Όσο λιγότερο χρόνο διαθέτει το παιδί στην ομάδα των συνομηλίκων, τόσο πιο μειωμένη είναι η τάση του να αντιγράψει τη συμπεριφορά των άλλων παιδιών. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απομονώσετε το παιδί. Όμως, ένα γεμάτο πρόγραμμα, ιδιαίτερα με δραστηριότητες που το συναρπάζουν, μπορεί να βοηθήσει.

• Ουσιαστική σχέση με τους γονείς

Όσο περισσότερο ποιοτικό χρόνο περνά το παιδί με τους γονείς του, τόσο περισσότερο επηρεάζεται από πρόσωπα του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα να είναι μικρότερη η επιρροή των συνομηλίκων του.

• Όσο περισσότεροι οι φίλοι, τόσο το καλύτερο

Κανονίζοντας παιχνίδι με τα παιδιά φίλων σας το Σαββατοκύριακα ή με το παιδάκι της διπλανής πόρτας τις καθημερινές τα απογεύματα, το παιδί μαθαίνει να μην είναι τόσο εξαρτημένο από τους συμμαθητές του.

• Τα χόμπι είναι σημαντικά!

Η συμμετοχή σε οργανωμένες δραστηριότητες, όπως σπορ, μουσική, χορός, τέχνες, εξασφαλίζουν στο παιδί ποικίλες ευκαιρίες για ανάπτυξη της αυτονομίας, των ταλέντων και της προσωπικότητάς του.

Περιοριστείτε σε προσεκτικές παρεμβάσεις

Οι περισσότεροι γονείς υιοθετούν ακραία αντιμετώπιση σε ό,τι αφορά τις παρέες των παιδιών τους. Είτε παρεμβαίνουν δραστικά λέγοντας «Δεν θέλω να κάνεις παρέα μ’ αυτό το παιδί» ή απέχουν εντελώς, με τη δικαιολογία ότι το παιδί πρέπει να μάθει να τα βγάζει μόνο του πέρα με τις φιλίες του. Στην πραγματικότητα, η πιο σωστή στάση είναι να παρακολουθείτε διακριτικά και προσεχτικά. 

Η παρέμβαση του γονιού είναι σημαντική, προκειμένου να εξηγήσει στο παιδί τι είναι σωστό και τι όχι όταν αισθάνεται μπερδεμένο, περνώντας του μηνύματα όπως ότι…

… δεν χρειάζεται να είναι με όλους στενός φίλος.

… πρέπει να είναι ευγενικό, προσέχοντας να μην πληγώνει τα συναισθήματα των άλλων.

… η μοναδικότητά του είναι ένα στοιχείο που του δίνει αξία.

Αχ αυτά τα ρούχα!

Από εκεί λοιπόν που ο μικρός σας δεν έδινε δεκάρα για το τι θα φορέσει, ξαφνικά σας ζητάει φαρδιές βερμούδες και καπελάκι τζόκεϊ! Κι όσο για τη μικρή σας, τα ρούχα είναι μόνιμη πηγή στρες κάθε πρωί που ετοιμάζεται. Είναι ένα ακόμα σημάδι ότι μεγαλώνουν, που ισοδυναμεί με βήμα στην ανεξαρτησία. Το ντύσιμο είναι ένα κεφάλαιο δύσκολο (ειδικά για τα κορίτσια μετά τα οκτώ), γιατί η φιλία αρχίζει να προσδιορίζεται από το στυλ των μαλλιών, τα ρούχα και γενικά την εμφάνιση, καθώς δημιουργούνται οι πρώτες κλίκες.

Όσο για το δικό σας ρόλο, σεβαστείτε την άποψη του παιδιού, όμως παρακολουθήστε το από κοντά. Πιο συγκεκριμένα, φροντίστε να…

… το παίρνετε μαζί σας όταν ψωνίζετε, αφήνοντας να σας υποδείξει τα ρούχα που προτιμά.

… βάζετε όρια στις επιλογές του με βάση την ηλικία του.

… δίνετε έμφαση στην επιλογή διαφορετικών ρούχων για διαφορετικές περιστάσεις.

… να μην επιμένετε να φορά κάποια ρούχα, αν δεν θέλει (γιατί να το κάνετε δυστυχισμένο;).

… να το κάνετε να αισθάνεται όμορφο και ξεχωριστό για τα φυσικά του χαρακτηριστικά ή για τις ικανότητες και τα επιτεύγματά του.

Προσοχή στους χειριστικούς φίλους!

Η Μαριάννα, μητέρα της μικρής Δώρας, περιγράφει πώς με την έναρξη της σχολικής χρονιάς παρατήρησε ότι η κόρη της γυρνούσε στο σπίτι αναστατωμένη. Όταν μίλησε μαζί της, ανακάλυψε ότι αιτία ήταν η διπλανή της, η Ιωάννα, η οποία κάθε φορά που η Δώρα έπαιζε ή μιλούσε στο διάλειμμα με κάποια άλλη συμμαθήτρια, εκείνη κατέβαζε τα μούτρα. Η μικρή Δώρα δεν μπορούσε να καταλάβει πού ακριβώς έκανε λάθος, όμως το σίγουρο είναι ότι η Ιωάννα την έκανε να αισθάνεται φοβερές ενοχές.

Τα παιδιά έχουν την τάση να είναι χειριστικά. Επίσης, έχουν την τάση να επιμένουν σ’ αυτό που θέλουν, επειδή ξέρουν πως τις περισσότερες φορές αυτό φέρνει αποτέλεσμα. Μερικές φορές όμως κάποια παιδιά είναι τόσο πιεστικά, που περιορίζουν την προσωπικότητα κάποιων άλλων, ενώ μερικά αισθάνονται ότι μ’ αυτό τον τρόπο ασκούν εξουσία.

Μερικά βασικά χαρακτηριστικά των χειριστικών φίλων:

1. Δυσκολεύονται να δεχτούν το «όχι» ως απάντηση.

2. Καταφεύγουν πολύ συχνά στον εκβιασμό («Δεν θα σε καλέσω στο πάρτι μου, αν δεν…»).

3. Περιορίζουν τα άλλα παιδάκια.

4. Έχουν την τάση να εξαιρούν παιδιά από την παρέα.

5. Είναι συνήθως δημοφιλή και έχουν πολλούς φίλους.

από antikleidi

Οι Άνθρωποί μας είναι οι Γιορτές μας

Σου εύχομαι αυτές τις γιορτές να πλημμυρίσεις από ευτυχία. 
Να έχεις υγεία. 
Και να νιώσεις μέσα σου το φως των Χριστουγέννων.

«Οι άνθρωποί μας είναι οι γιορτές μας». 
Το είδα κάπου γραμμένο και αμέσως σκέφτηκα πως εκείνος ο άνθρωπος που το έγραψε έχει βρει την πραγματική έννοια των Χριστουγέννων.
Οι άνθρωποί σου. 
Εκείνοι που βρέθηκαν στο πλάι σου όταν πονούσες κι ας μην τους έβλεπες. Εκείνοι που μοιράστηκες μια κούπα καφέ και μαζί ολόκληρη τη ζωή σου.

Εκείνοι που γέλασαν μαζί σου στα εύκολα και ξεκαρδίστηκαν στα δύσκολα. Γιατί το γέλιο τους είναι η αντιβίωσή σου. Γιατί ήξεραν πως τα δύσκολα θα περάσουν. Και πέρασαν. Οι άνθρωποί σου πάντα ξέρουν.

Φέτος τα Χριστούγεννα θα σε βρουν ξανά μαζί τους. Στις ίδιες καρέκλες. Ακόμα κι αν κάποιος λείπει γιατί έτσι τα έφερε η ζωή και είναι πια μακριά, ξέρεις πως στο ίδιο τραπέζι πάντα θα υπάρχει η θέση του. Αυτά τα Χριστούγεννα θα σε βρουν ανάμεσα στις ίδιες μυρωδιές – που πάντα λάτρευες – και στις ίδιες αγκαλιές.

Κι αν τώρα πια, τα παιδιά της οικογένειας μεγάλωσαν και δεν ακούγονται οι γεμάτες ευτυχία φωνές τους, ξέρεις πως τα ίδια παιδιά είναι εκεί και γελούν γιατί θυμούνται όλα τα Χριστούγεννα που περάσατε μαζί. 

Ξέρεις πως και φέτος θα πεις τις ίδιες κουβέντες, θα ακούσεις τα ίδια αστεία και τις ίδιες μουσικές. Όμως μεταξύ μας, ίσως αυτή να είναι η μοναδική “ρουτίνα” που δεν σε κούρασε ποτέ, έτσι δεν είναι;

Τα Χριστούγεννα είναι φως της ψυχής, είναι συναισθήματα και οικογένεια. 
Εσύ είσαι το δώρο των ανθρώπων σου κι εκείνοι το δικό σου. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από αυτήν που δίνεις, σωστά;

Σου εύχομαι αυτές τις γιορτές να πλημμυρίσεις από ευτυχία. Να έχεις υγεία. Και να νιώσεις μέσα σου το φως των Χριστουγέννων. 

Γράφω αυτό το κείμενο για την δική μου οικογένεια – εξ αίματος και μη – σαν ένα ευχαριστώ που είναι οι δικές μου “γιορτές” τόσα χρόνια. Καλά Χριστούγεννα!

enallaktikidrasi
Φιλοξενία: Το Χαμομηλάκι